אביטל כנעני, אחר הרוח, משכן לאמנות עין-חרוד, ספטמבר-דצמבר 2016 (אוצרת)
בתערוכה אחר הרוח בוראת אביטל כנעני נופים מופשטים ורבי-עוצמה מפורמייקה. כנעני חותכת את הפורמייקה בידיה, בוצעת ממנה רצועות, עורמת או מקמרת אותה. מתוך כך נולדים אובייקטים חלולים, מרוּקנים, המכוּפפים עד קצה גבול הגמישות, או גופים שטוחים, שסועים. כנעני מניחה אובייקטים אלה בחלל – הנחה כאילו אגבית, נטולת מאמץ. הגוף נשען, הגוף נופל, הגוף שמוּט – כמו נתון בתוך משקולת. היא מפרקת את הגוף. איברים מפוזרים, חלקים היוצאים מתוך גופה היא – ידיים, שערות, זנב; אך גם מתוך נוף מדברי צחיח – באר, כתמים, מקלות, עלים יבשים. זהו אוסף של איברים פרומים שאין ניסיון לאגדם מחדש. הוא מונח בחלל בהנחה לא-סיסטמית, לא-מאורגנת, אינטואיטיבית. נופים שמוּטים.
תערוכתה של אביטל כנעני, אחר הרוח, מושתתת על זיכרון המפגש עם נופי ילדות אמתיים ומדומיינים שנצרבו בתודעתה, שהם במידה רבה גם זיכרונות קולקטיביים ואוניברסליים. כנעני מזמנת את הצופָה והצופֶה לקחת חלק בחוויית המפגש עם המקום כסביבה מטפורית; עם מראותיו, קורותיו וייצוגיו. אלה הם נופים ששמרו על הווייתם הקדמונית אך שהתרחשו בהם אירוע או תנועה בזמן. כנעני מעבירה נופים אלה תהליך של פירוק והפשטה ומפגישה אותם עם מרחבי התודעה, עם האופן שבו מגיב הגוף – גופה – למפגש עם נופים טעונים אלה, ועם היבטים מגדריים ואישיים.
בראשית דרכה עבדה כנעני עם הפורמייקה, ולאחרונה חזרה לעבוד עמה. זהו חומר שעל פי רוב אין לו קיום בפני עצמו והוא מסתפח לחומר אחר, שכבת ציפוי או הגנה דקה. בתערוכה הנוכחית, הפורמייקה אינה זקוקה לחומר אחר לצורך הגדרתה והופכת לרכיב המרכזי. עם זאת נשארת כנעני נאמנה לעבודה עם עץ תעשייתי, זול, גולמי שעמו היא עובדת לאורך כל השנים. זוהי חומריות שקשורה מאוד לישראל, לרזון של מגמת דלות החומר ולגלגוליה העכשוויים, אך גם לעיצוב עממי שמסורותיו הושרשו כאן ושמוטבע בתוך הדנ"א המקומי. עבודתה של כנעני קשורה גם, במידת מה, למגמת האנטי-צורה שבה עושות פסלות ברחבי העולם שימוש מהמחצית השנייה של המאה העשרים ועד היום. למשל, חומריוּת חלופית – תעשייתית, לא-מהוקצעת; ריבוי וחזרתיות; הצבות מופשטות בחלל; ותרגום חוויות אישיות לאמירה פיסולית בעלת הקשרים פמיניסטיים. אלה ביקשו לייצר חלופה לשיח הגברי ששלט בשדה האמנות.
התערוכה בסיוע מועצת הפיס לתרבות ולאמנות
بعد هبوب الريح - أفيطال كنعاني
في معرض بعد هبوب الريح، تخلق أفيطال كنعاني مشاهد طبيعية مجرّدة وعظيمة بواسطة الفورمايكا. تقصّ كنعاني الفورمايكا بيديها، تصنع منها شرائح، تكدّسها أو تثنيها. بهذا تولد الأجسام الجوفاء، الفارغة، المحنية حتى الحد التي تسمح به المرونة، أو أجسام مسطّحة أو متشقّقة. تضع كنعاني هذه الأجسام في الفضاء-بشكل عرضيّ ودون بذل أي جهد. الجسم متّكئ، الجسم ساقط، الجسم معلّق-وكأنّه موضوع على ميزان. تفكّك كنعاني هذا الجسم. أجزائه مبعثرة، تخرج من جسدها هي-اليدين، الشَعر، الذَنَب، ولكنها تخرج أيضًا من مشهد طبيعي صحراوي جاف-بئر، بُقَع، عُصي، أوراق جافة. إنّها مجموعة من الأعضاء المتخلخلة التي لم يحاول أحد أن يجمعها سوية. الأجسام موضوعة في الفضاء بشكل حدسيّ، غير منهجيّ وغير منظّم.
يرتكز معرض أفيطال كنعاني، بعد هبوب الريح، على ذاكرة اللقاء مع المشاهدة الطبيعية الحقيقية من أيام الطفولة، وتلك المتخيّلة والمتجذّرة في الوعي، إنّها ذكريات جماعية وشمولية. تدعو كنعاني المشاهد/ة للمشاركة في تجربة الالتقاء بالحيز الإسرائيلي كبيئة مجازية، بمراياه، جدرانه ومختلف تمثيلاته. إنّها مشاهد طبيعية حافظت على كيانها الأصلي ولكنها شهدت أيضًا أحداثًا وحركة زمنية. تمرّر كنعاني هذه المشاهد الطبيعية في مسار تحليل وتجريد، وتجمع بينها وبين فضاءات الوعي، رد فعل جسدها لهذه المشاهد الطبيعية، والجوانب الجندرية والشخصية المختلفة.
عملت كنعاني مع مادة الفورمايكا في بداية طريقها، وعادت إليها في الآونة الأخيرة. هذه المادة غير قائمة عامةً بحد ذاتها، بل تضاف إليها مادة أخرى، طبقة رقيقة للطلاء أو الحماية. في المعرض الحاليّ، الفورمايكا ليست بحاجة لمادة أخرى لغرض تعريفها، إنّما تتحوّل إلى مركّب مركزيّ. مع ذلك، تبقى كنعاني مخلصة لاستخدامها للخشب الصناعي، قليل التكلفة والخام. هذه الماديّة مرتبطة جدًا بأرض إسرائيل، بشحّ المواد، ولكنها مرتبطة أيضًا بالتصميم الشعبي الذي تجذّرت تقاليده هنا، وفي الحمض النووي المحليّ. أعمال كنعاني مرتبطة أيضًا، إلى حدٍ ما، بنزعة الشكل التجريديّ الذي تستخدمه النحّاتات في مختلف أنحاء العالم منذ النصف الثاني من القرن العشرين وحتى يومنا هذا. على سبيل المثال، الماديّة البديلة-الصناعية وغير البرّاقة، التعددية والتكرار، الأعمال التجريدية، وترجمة التجارب الشخصية إلى تعبير نحتيّ ذي سياقات نسوية. جميعها تدعو إلى توفير بدائل للخطاب الذكوري الذي كان مسيطرًا على الحقل الفنيّ.
العرض منظّم بدعم من مجلس هبايس للثقافة والفنون
התצלומים והמסמכים באתר הינם לצרכים מחקריים בלבד. כל שימוש בהם כפוף לחוק זכויות יוצרים ומותנה בקבלת אישור מבעל זכויות היוצרים.
ביוגרפיה + תערוכות, קטלוגים וספרים
)
)
)
